Hoa cúc là loài hoa được trồng phổ biến tại Việt Nam. Không chỉ được sử dụng trong các dịp đặc biệt, hoa cúc còn có những lợi ích bất ngờ, và ẩn chứa nhiều ý nghĩa giá trị trong đời sống. Để tìm hiểu về nguồn gốc của hoa cúc, ý nghĩa và công dụng đặc biệt của của loài hoa này, mời bạn đọc cùng khảo bài viết được chia sẻ dưới đây nhé!
Nguồn gốc của hoa cúc
Hoa cúc còn có tên gọi khách là cam cúc hoa, hoàng cúc. Tên tiếng anh là Chrysanthemum sinense Sabine, thuộc họ Cúc (Asteraceae). Loài hoa này không chỉ phổ biến tại Việt Nam mà còn được trồng ở nhiều nơi trên thế giới. Hiện nay, toàn thế giới có hơn 1500 loài cúc khác nhau, với đủ hình dạng và màu sắc. Bởi vậy hoa cúc là một trong số các loài thực vật có sự đa dạng sinh học vô cùng phong phú.
Theo một số tài liệu nghiên cứu, hoa cúc có nguồn gốc từ Nhật Bản và Trung Quốc cách đây 3000 – 5000 năm về trước. Xuất hiện nhiều trong các văn tự, thơ ca, tác phẩm hội họa, điêu khắc. Nhiêu đó có thể thấy được sức ảnh hưởng về mặt văn hóa của hoa cúc là rất lớn. Tại Việt Nam, hoa cúc được xếp vào nhóm tứ quý Tùng – Cúc – Trúc – Mai, cho thấy loài hoa này được người Việt ưa chuộng và coi trọng đến nhường nào. Đây chính là Nguồn gốc của hoa cúc có thể bạn chưa biết.
Đặc điểm hình thái
Chính vì hiện nay trên thế giới có rất nhiều loài hoa cúc khác nhau. Do đó, các đặc điểm hình thái của hoa cúc phải đảm bảo đầy đủ các đặc trưng dưới đây. Nếu không sẽ không được coi là thuộc họ cúc (tham khảo Wikipedia):
- Noãn hoa: Phải nằm trên cùng một nhụy hoa
- Cụm hoa: Cụm hoa có dạng đầu
- Bầu nhụy: Phân bố dạng cơ bản giữa các noãn hoa
- Bao phấn: Dạng hữu tính, các nhị hoa kết hợp với nhau bởi các bao phấn tạo thành phần ống hoa.
- Quả: Có mào lông, được tạo ra từ một noãn hoa và không nẻ khi chín.
- Rễ: Thuộc bộ rễ chùm
- Tinh dầu: Có chứa hợp chất Sesquiterpene nhưng không xuất hiện thành phần iridoid.
Một số loài hoa cúc phổ biến hiện nay
Hoa cúc vàng
Có thể thấy hoa cúc màu vàng được trồng và sử dụng nhiều trong các dịp đặc biệt như tảo mộ, thờ cúng,… Trong số các loài cúc, hoa cúc vàng có bông hoa to nhất. Cúc đại đóa có màu vàng tươi, đặc trưng là khả năng lâu tàn, có thể sử dụng để cắm suốt trong thời gian dài.
Cúc họa mi
Cúc họa mi là loài cúc được yêu thích nhất hiện nay với những cánh hoa nhỏ màu trắng xen nhụy vàng. Ở nước ta, mùa cúc họa mi thường bắt đầu từ tháng 11 và kết thúc sau đó khoảng 2-3 tuần. Vì mùa hoa rất ngắn nên chúng được ưa chuộng để trang trí trong nhà, làm quà tặng. Nhiều người còn tìm đến vườn cúc họa mi để lưu giữ cho mình những bức ảnh đẹp nhất.
Cúc thạch thảo
Hoa cúc thạch thảo nổi bật với màu tím đặc trưng, ít giống hoa nào có được. Mọi người vẫn thường gọi cúc thạch thảo với cái tên cúc cánh mối bởi những cánh hoa vô cùng nhỏ bé của chúng. Loài hoa cúc này thích hợp để trang trí, làm quà tặng hoặc sử dụng trong các sự kiện đặc biệt.
Hoa cúc chi
Cúc chi có kích thước nhỏ bé nhất chỉ nhỏ bằng đầu ngón tay cái của con người. Bông hoa có màu vàng tươi rực rỡ, mùa cúc chi thường bắt đầu từ tháng 7 âm lịch, vào giai đoạn giao mùa giữa mùa hạ và mùa thu. Cúc chi thường được thu hoạch, sấy khô để làm trà thảo mộc uống hàng ngày.
Cúc đồng tiền
Hoa cúc đồng tiền được ưa chuộng sử dụng vào các dịp lễ Tết. Hoa có dạng tròn, được chia làm 4 loại khác nhau bao gồm: Cánh đơn, cánh kép, hoa lùn và hoa cao. Mọi người thường trồng hoặc cắm cúc đồng tiền trong nhà với mong muốn gặp nhiều may mắn, tài lộc và hạnh phúc.
Cúc bất tử
Hoa cúc bất tử có màu cam vàng đặc trưng vô cùng độc đáo. Các cánh hoa được xếp thành từng lớp với nhau, lớp ngoài cùng có màu cam đỏ và nhạt dần vào bên trong. Hoa rất lâu tàn nên thường sử dụng để trang trí hoặc dùng trong các sự kiện đặc biệt.
Cúc thược dược
Hay còn gọi là hoa thược dược là loài hoa vô cùng đẹp với nhiều màu sắc rực rỡ. Hoa thường được dùng trong dịp lễ Tết, đám cưới hoặc trang trí trong nhà. Bông hoa có kích thước lớn với nhiều màu sắc khác nhau. Loài hoa này nở quanh năm nhưng không bền lâu như những loài cúc khác.
Cúc ngũ sắc
Còn được gọi là cúc Zinnia, cúc lá nhám, cúc cánh giấy. Loài hoa này có khả năng sinh trưởng và phát triển tốt, bền lâu theo thời gian. Cúc ngũ sắc có 5 màu là đỏ – vàng – trắng – cam – hồng. Phù hợp để trồng trong chậu đặt trên sân thượng, ban công, giúp tô điểm thêm cho ngôi nhà bạn thêm rực rỡ hơn.
Cúc vạn thọ
Loài hoa này có hình dạng độc đáo, khác biệt so với các loài cúc cùng họ. Hoa có bông khá to, kích thước cánh hoa với độ xòe phủ lớn. Cúc vạn thọ thường được trồng khá phổ biến, mang ý nghĩa trường thọ, bất diệt với thời gian. Loài hoa này phù hợp để làm quà tặng ông bà, cha mẹ hoặc sử dụng vào những dịp đặc biệt.
Hoa cúc Tana
Cúc Tana thường bị nhầm lẫn bởi hình dáng nhỏ bé và tương đồng với cúc họa mi. Tuy nhiên hoa cúc Tana có kích thước nhỏ hơn, cánh hoa có dạng tròn và chỉ có duy nhất một lớp cánh. Hơn nữa, cúc Tana có mùi hương nồng nàn và đậm. Giống hoa này vốn có nguồn gốc từ Hà Lan, được nhập về trồng tại Việt Nam trong vài năm trở lại đây.
Ý nghĩa đặc biệt của hoa cúc
Dựa theo màu sắc
Hoa cúc có nhiều màu sắc khác nhau, mỗi màu lại ẩn chứa một tầng ý nghĩa vô cùng giá trị và sâu sắc.
- Màu vàng: Tượng trưng cho sự nhiệt huyết, nghị lực và ý chí vươn lên mạnh mẽ, không cam chịu thất bại. Bên cạnh đó, hoa cúc vàng còn mang ý nghĩa biết ơn sâu sắc đến người giúp đỡ mình trong lúc khó khăn.
- Màu trắng: Biểu tượng cho sự thuần khiết, thanh cao, trong sáng của tâm hồn. Hơn nữa hoa cúc trắng còn thể hiện sự hiếu thảo của con cháu đối với ông bà, cha mẹ, các bậc sinh thành.
- Màu tím: Tượng trưng cho sự thủy chung, gắn bó bền chặt trong tình yêu. Ngoài ra hoa cúc tím còn thể hiện sự nồng nàn, bất chấp của những cặp đôi yêu nhau. Bất kể đó là khoảng cách địa lý hay khó khăn thế nào cũng đến với nhau.
- Màu xanh: Thể hiện niềm tin, hy vọng, sự bình yên và hạnh phúc. Hoa cúc tím còn truyền tải thông điệp ý nghĩa về cuộc sống, giá trị nhân văn. Khuyến khích con người sống nhẹ nhàng và biết trân trọng những gì mình đang có.
Trong đời sống con người
Hoa cúc thường được sử dụng trong những ngày lễ, sự kiện quan trọng của người dân Việt Nam. Loài hoa này tượng trưng cho sự trường thọ, lâu dài, lòng biết ơn và hiếu thảo của con cháu đối với ông bà, cha mẹ, tổ tiên. Chính vì thế, trong ngày giỗ, hay tưởng nhớ về người thân đã khuất, sẽ không thể thiếu lọ hoa cúc trên bàn thờ hoặc khi đi viếng thăm mộ.
Trong văn hóa, tín ngưỡng
Tại mỗi quốc gia, một số loài hoa cúc còn có giá trị tín ngưỡng và văn hóa khác nhau như:
- Trung Quốc: Hoa cúc tượng trưng cho sự bất tử, trường tồn với thời gian. Trong truyền thuyết xa xưa của Trung Quốc có nhắc đến hoa cúc như một loại thảo dược tiến lên Hoàng đế với khả năng kéo dài tuổi thọ, chữa bách bệnh.
- Nhật Bản: Ở Nhật Bản, hoa cúc lại tượng trưng cho tầng lớp quý tộc, giàu sang. Bởi vậy trong một số gia huy, con ấn của Hoàng tộc Nhật Bản xưa có khắc biểu tượng của hoa cúc ở bên trong.
- Tại các nước phương Tây: Hoa cúc là đại diện cho những điều quý giá và tuyệt vời nhất. Chúng cũng mang ý nghĩa tượng trưng cho một khởi đầu mới mẻ, thường được dùng làm quà để tặng bạn bè, người thân.
Hoa cúc cùng công dụng tuyệt vời
Làm đẹp cho không gian
Hoa cúc với vô vàn chủng loại, màu sắc đa dạng, phù hợp để trang trí cho không gian sống của gia đình thêm sinh động. Nếu trồng hoa cúc trong nhà, chắc chắn cuộc sống của bạn và gia đình sẽ tràn ngập màu sắc và dễ chịu hơn.
Có lợi cho sức khỏe con người
Hoa cúc là loại thảo dược được nhiều người sử dụng nhờ tác dụng đáng kinh ngạc của chúng đối với sức khỏe con người.
Theo nhiều nghiên cứu, hoa cúc có các đặc tính như: Vị ngọt, đắng, tính hơi hàn,… Vì vậy mà hoa cúc được dùng trong các bài thuốc để trị các chứng như nhức đầu, đau mắt, chảy nước mắt, cao huyết áp, sốt. Ngoài ra, hoa cúc trắng còn được dùng để ngâm rượu uống hoặc ướp chè.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng trong hoa cúc có chứa nhiều loại vitamin và khoáng chất. Các thành phần có trong hoa cúc được chiết xuất từ tất cả các bộ phận của cây, có nhiều công dụng đối với sức khoẻ như:
- Hỗ trợ điều trị chứng mất ngủ
- Cải thiện sức khỏe hệ tim mạch
- Giúp đôi mắt khỏe mạnh hơn
- Điều hòa huyết áp
- Đường huyết trong máu được cải thiện
- Giải độc, làm mát gan
- Làm đẹp cho da
- Ngăn ngừa các bệnh về da
- Giải cảm hiệu quả
- Hỗ trợ điều trị ung thư
Trên đây là toàn bộ thông tin về nguồn gốc của hoa cúc mà chúng tôi muốn chia sẻ với quý vị và các bạn. Hy vọng rằng qua đây các bạn đã biết được nguồn gốc, ý nghĩa và công dụng đặc biệt của loài hoa này.
